Nguyên tắc

"Trước hết, phải biết rõ rằng chẳng có lời tiên-tri nào trong Kinh-thánh lấy ý riêng giải nghĩa được."
— II Phi-e-rơ 1:20 —
Nguyên tắc 1
Kinh Thánh
Không đoạn chương thủ nghĩa
“Tránh bẻ cong lời Chúa”
Đây là một nguyên tắc nhằm đảm bảo việc hiểu và áp dụng Lời Chúa một cách chính xác và trọn vẹn. Nguyên tắc này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xem xét toàn bộ ngữ cảnh của một câu hoặc đoạn văn trước khi đưa ra kết luận về ý nghĩa của nó.
Kinh Thánh giải nghĩa Kinh Thánh
“Nguyên tắc vàng”
Đây là một nguyên tắc giúp chúng ta hiểu Lời Chúa một cách chính xác và trọn vẹn. Nguyên tắc này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng các phần khác nhau của Kinh Thánh để làm rõ và giải thích và trích dẫn lẫn nhau.
Phân biệt lẽ thật với bài học kinh nghiệm
“Hàng rào bảo vệ”
Kinh Thánh là một cuốn sách đặc biệt, bao gồm cả những lời dạy về lẽ thật và những bài học kinh nghiệm được rút ra từ những con người, câu chuyện và sự kiện lịch sử. Việc phân biệt rõ ràng giữa hai điều này rất quan trọng để đảm bảo chúng ta hiểu và áp dụng Lời Chúa một cách chính xác.
Giải nghĩa Cựu Ước theo Tân Ước
“Lăng kính đối chiếu”
Đây là một nguyên tắc quan trọng giúp chúng ta hiểu mối liên hệ chặt chẽ giữa hai phần Cựu Ước và Tân Ước. Cũng như giúp hiểu rõ hơn ý nghĩa trọn vẹn của Lời Chúa thông qua việc khẳng định rằng Tân Ước bày tỏ và giải thích cho những gì đã được mặc khải trong Cựu Ước một cách sâu sắc và hoàn chỉnh.
Cựu Ước đặt nền tảng cho câu chuyện cứu rỗi của Đức Chúa Trời, như: sự sáng tạo, sự sa ngã của con người, lịch sử dân tộc Do Thái và giao ước Đức Chúa Trời lập với họ (Giao Ước Cũ). Tân Ước tỏ bày sự kiện cốt lõi, ý nghĩa của sự cứu rỗi: sự sống, sự chết và sự phục sinh của Đức Giê-su Christ.
Lẽ Thật Kinh Thánh không mâu thuẫn
“Nhất quán trọn vẹn”
Nguyên tắc này khẳng định rằng thông điệp cốt lõi và các giáo lý được truyền tải xuyên suốt Kinh Thánh hoàn toàn nhất quán và không bao giờ mâu thuẫn lẫn hay nhầm lẫn với nhau.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là Kinh Thánh được viết bởi nhiều tác giả khác nhau trong suốt một khoảng thời gian dài, với những phong cách viết và bối cảnh khác biệt. Do đó, có thể xuất hiện những sự khác biệt bề ngoài trong một số chi tiết cụ thể. Dầu vậy, vấn đề này vẫn không ảnh hưởng đến sự thật cốt lõi và tính nhất quán của Kinh Thánh. Thay vào đó, chúng có thể được giải thích bằng cách xem xét các yếu tố sau: Bối cảnh, thể loại văn học, quan điểm, ngôn ngữ,…

Nguyên tắc 2
Thể loại
Khi chúng ta hiểu được cấu trúc và thể loại của văn bản mà chúng ta đang xử lý, chúng ta sẽ dễ hiểu hơn về ngôn ngữ và các thành phần khác mà tác giả sử dụng, từ đó định hình cách chúng ta diễn giải văn bản.

Cựu Ước
Luật Pháp
Có 613 điều răn trong Ngũ Kinh, tức năm sách đầu tiên của Cựu Ước. Luật pháp đóng vai trò như “người giám hộ” dẫn chúng ta đến Đấng Christ (Ga-la-ti 3:24), giúp con người nhận ra bản chất tội lỗi của mình. Tuy nhiên:
- Chúa Giê-xu Christ đã làm trọn luật pháp, do đó, chúng ta không còn bị luật pháp ràng buộc để được xưng công bình trước mặt Đức Chúa Trời.
- Khi nghiên cứu luật pháp, chúng ta cần tìm kiếm nguyên tắc thuộc linh bày tỏ về bản tính của Đức Chúa Trời và ý nghĩa của sự cứu chuộc trong Đấng Christ.
- Cần kiểm tra xem một điều luật có được nhắc lại trong Tân Ước hay không để xác định tính áp dụng của nó trong thời kỳ Hội Thánh.
Lịch Sử
Các sách lịch sử trong Kinh Thánh không chỉ đơn thuần ghi lại các sự kiện, mà được Đức Chúa Trời dùng để truyền tải lẽ thật thần học. Vì vậy:
- Không phải tất cả các sự kiện được ghi lại đều là gương mẫu để noi theo.
- Cần phân biệt đâu là hành động được Đức Chúa Trời chấp thuận và đâu là hành động con người phạm tội.
- Có thể đặt câu hỏi: “Ý nghĩa thần học của câu chuyện này là gì?” hoặc “Đức Chúa Trời muốn dạy gì qua sự kiện này?”.
- Không nên diễn giải câu chuyện một cách quá chi tiết đến mức làm lu mờ ý chính của phân đoạn.
Thơ Ca
Các sách thơ ca trong Kinh Thánh bao gồm Thi Thiên, Châm Ngôn, Nhã Ca, Gióp, Truyền Đạo và một số phần trong các sách tiên tri. Đặc điểm của văn thơ Kinh Thánh:
- Thường sử dụng hình thức song hành (câu trước và câu sau có ý nghĩa tương tự nhau).
- Nhiều hình ảnh mang tính biểu tượng và cường điệu, cần được hiểu theo nghĩa bóng.
- Các thể loại trong Thi Thiên bao gồm:
- Thi Thiên Than Khóc – Lời cầu xin sự giải cứu.
- Thi Thiên Tạ Ơn – Bày tỏ lòng biết ơn vì sự giải cứu của Đức Chúa Trời.
- Thi Thiên Ngợi Khen – Kêu gọi ca ngợi Chúa.
- Thi Thiên Khôn Ngoan – Bày tỏ nguyên tắc khôn ngoan của Đức Chúa Trời.
- Thi Thiên Mê-si-a – Tiên tri về Đấng Christ.
- Thi Thiên Phán Xét – Kêu cầu Chúa thực thi công lý.
Châm Ngôn
Châm Ngôn chứa đựng những nguyên tắc sống khôn ngoan, nhưng không phải là những lời hứa tuyệt đối. Ví dụ:
- “Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo, và khi trở về già nó sẽ không lìa khỏi đó” (Châm Ngôn 22:6) không đảm bảo rằng mọi đứa trẻ đều sẽ lớn lên theo đường lối Chúa, mà chỉ nêu lên quy luật chung.
- Các Châm Ngôn cần được hiểu trong bối cảnh tổng thể của sách, đặc biệt là phần mở đầu (Châm Ngôn 1-9).
- Châm Ngôn nên được đọc theo từng chủ đề để có sự hiểu biết đầy đủ hơn.
Tiên Tri
Các tiên tri trong Cựu Ước là những phát ngôn viên của Đức Chúa Trời, công bố sự phán xét, kêu gọi ăn năn, và báo trước những sự kiện tương lai. Khi giải nghĩa lời tiên tri:
- Cần xem xét bối cảnh lịch sử để hiểu ai là người nhận sứ điệp, thời điểm nào, và hoàn cảnh nào.
- Nhiều lời tiên tri mang tính biểu tượng và thi ca, không nên diễn giải theo nghĩa đen một cách cứng nhắc.
- Một số lời tiên tri có thể có ứng nghiệm kép – vừa ứng nghiệm trong lịch sử, vừa ứng nghiệm trong Đấng Christ.
Tân Ước
Phúc Âm
Phúc Âm là những chứng ngôn được viết lại về đời sống, sự giảng dạy, và công tác cứu chuộc của Chúa Giê-xu Christ. Các sách này được chép với mục đích để độc giả tin nhận Ngài là Đấng Cứu Thế. Chúa Giê-xu chủ yếu giảng dạy qua các ẩn dụ, và việc giải nghĩa chúng cần tuân theo một số nguyên tắc quan trọng:
- Nếu Chúa Giê-xu trực tiếp giải thích một ẩn dụ, thì đó chính là ý nghĩa của nó; chúng ta không nên thêm thắt hoặc suy diễn quá mức.
- Xem xét bối cảnh của ẩn dụ trong phân đoạn Kinh Thánh để hiểu rõ thông điệp mà Chúa muốn truyền tải.
- Không nên gán ý nghĩa cho từng chi tiết nhỏ, vì hầu hết các ẩn dụ đều nhấn mạnh một ý chính.
- Khi áp dụng, hãy đặt câu hỏi: “Điều này dạy tôi điều gì về Chúa Giê-xu?” hoặc “Điều này dạy tôi điều gì về đời sống môn đồ?”.
Công Vụ
Sách Công Vụ là phần tường thuật lịch sử về Hội Thánh đầu tiên và công tác truyền giáo. Đây là nguồn khích lệ để tín hữu sống đức tin một cách trung tín và dấn thân vào Đại Mạng Lệnh. Sách cũng cung cấp bối cảnh cho các thư tín trong Tân Ước. Khi nghiên cứu, chúng ta cần phân biệt giữa mô tả và quy định:
- Một số sự kiện chỉ đơn thuần được ghi lại như lịch sử, chứ không nhất thiết là điều răn để mọi tín hữu phải làm theo.
- Khi đánh giá một hành động trong sách, cần xem đó có phải là một gương mẫu tốt hay không.
- Kiểm tra xem có mệnh lệnh hay giáo huấn nào khác trong Kinh Thánh để xác nhận điều đó là gương mẫu đáng noi theo.
- Các sứ đồ dù được đầy dẫy Đức Thánh Linh nhưng vẫn là con người, họ cũng có thể phạm sai lầm. Chúng ta chỉ nên noi theo họ trong mức độ họ noi theo Đấng Christ.
Thư Tín
Các thư tín là những thư được các sứ đồ viết cho các Hội Thánh, cá nhân, cộng đồng tín hữu để giải quyết các vấn đề thực tiễn trong đời sống tín hữu. Vì thế, đọc thư tín giống như nghe một cuộc trò chuyện mà chúng ta chỉ nghe được một phía. Khi giải nghĩa, cần tuân theo các nguyên tắc sau:
- Đọc toàn bộ bức thư để hiểu được mạch văn và mục đích của tác giả.
- Phân tích từng đoạn văn trong bối cảnh tổng thể để tránh diễn giải sai ý nghĩa.
- Trước khi áp dụng cho chính mình, hãy hỏi: “Lời này có ý nghĩa gì đối với độc giả ban đầu?”. Điều này giúp tránh hiểu sai Kinh Thánh theo quan điểm cá nhân.
Khải Huyền
Sách Khải Huyền có nhiều cách giải thích khác nhau, nhưng điều chắc chắn là:
- Có một cuộc chiến thuộc linh đang diễn ra.
- Sự gian ác sẽ tiếp tục cho đến thời kỳ sau rốt.
- Chúa Giê-xu Christ đã chiến thắng trên thập tự giá và sẽ tái lâm để hoàn tất chương trình của Đức Chúa Trời.
- Ngài sẽ xét đoán thế gian và thiết lập Trời Mới Đất Mới.
Khi nghiên cứu sách Khải Huyền, cần khiêm nhường trong việc giải nghĩa và tránh suy đoán về ngày giờ Chúa tái lâm. Mục đích chính của sách là khích lệ Hội Thánh đứng vững trong đức tin và chuẩn bị cho sự tái lâm của Chúa Giê-xu Christ.
“Vì chẳng hề có lời tiên-tri nào là bởi ý một người nào mà ra, nhưng ấy là bởi Đức Thánh-Linh cảm-động mà người ta đã nói bởi Đức Chúa Trời.“
– II Phi-e-rơ 1:21 –