Ê-pháp-ra là ai?

Ê-pháp-ra được nhắc đến ba lần trong Tân Ước, hai lần trong Cô-lô-se và một lần trong Phi-lê-môn. Ông được biết đến là một tín đồ Đấng Christ, đã phục vụ cùng sứ đồ Phao-lô, người gọi ông là “bạn đồng lao”, “người hầu việc trung thành” và “tôi tớ của Đấng Christ Jesus” (Côl 1:7; 4:12). Và đặc biệt hơn hết, ông được Phao-lô nói rõ trong thư tín Cô-lô-se là người đã chia sẻ Phúc Âm và dạy Lời Chúa cho Thành Phố này (Côl 1:7).

Dựa vào tên của Ê-pháp-ra và lời của Phao-lô trong Cô-lô-se 4:11 cho thấy ông là một người ngoại. Quê của ông cũng ở tại Thành phố Cô-lô-se theo như các mà Phao-lô trình bày: “Ê-pháp-ra, người đồng hương của anh em [thành Cô-lô-se]” (Côl 4:12).

Chúng ta không có nhiều thông tin trực tiếp về nguồn gốc của Ê-pháp-ra, nhưng dựa trên bối cảnh mà sách Công Vụ mô tả, chúng ta có thể hình dung một giả thuyết hợp lý về hành trình đức tin của ông. Lu-ca thuật lại rằng, sứ đồ Phao-lô đã ở lại Ê-phê-sô trong hai năm, giảng dạy và biện luận về vương quốc Đức Chúa Trời mỗi ngày, đến nỗi cả vùng Tiểu Á đều biết đến Lời Chúa. Điều đáng chú ý là ba thành phố Cô-lô-se, Lao-đi-xê và Hi-ê-ra-bô-li, quê hương của Ê-pháp-ra, đều nằm trong khu vực ấy. Chính vì thế, chúng ta có cơ sở để tin rằng từ chức vụ của sứ đồ Phao-lô đã thực sự thành công khi sinh ra một môn đồ trung tín và tận hiến cho Đấng Christ là Ê-pháp-ra.

Theo Phao-lô viết trong là thư gửi cho tín hữu tại Thành Cô-lô-se, Ê-pháp-ra là người đã chia sẻ phúc âm với người Cô-lô-se và có thể đã thành lập hội thánh tại đó: Phao-lô nói về “từ ngày anh chị em được nghe và hiểu thấu chân lý [phúc âm]” và nhắc nhở họ rằng “anh em đã học được điều đó từ Ê-pháp-ra” (Côl 1:6-7). Đương khi Phao-lô còn đang ở tù tại La Mã, Ê-pháp-ra đã đến Rô-ma để thăm Phao-lô, thông báo cho Phao-lô về tình hình đức tin của các tín hữu tại Hội Thánh Cô-lô-se – “tình yêu thương trong Thánh Linh” (Côl 1:8).

Trong thư của mình, Phao-lô đã kể cho tín hữu Cô-lô-se về việc Ê-pháp-ra đã quyết tâm luôn chiến đấu không ngừng trong sự cầu nguyện cho tín hữu Cô-lô-se, “chiến đấu luôn luôn trong sự cầu nguyện” (Côl 4:12).

Đối với Ê-pháp-ra, ông luôn mong muốn các tín hữu đứng vững, trưởng thành và hoàn toàn vững tin trong mọi ý chỉ của Đức Chúa Trời. Ông được Phao-lô làm chứng mạng mẽ rằng ông đã thực sự hy sinh và chịu nhiều khốn khổ vì lý tưởng đó, không chỉ dừng lại ở Hội Thánh tại Cô-lô-se mà còn dành cho cả các tín hữu trong Hội Thánh ở Lao-đi-xê và Hi-ê-ra-bô-li (Côl 4:13).

Ê-pháp-ra không chỉ dẫn người Cô-lô-se đến với Đấng Christ, rồi bỏ mặc họ. Ông còn dạy Lời Chúa cho họ và tìm cách gây dựng đức tin cho họ nữa. Từ ngữ đã được dịch là “học” trong Cô-lô-se 1:7 trong nguyên ngữ tiếng Hy Lạp là “manthanó” – nghĩa là: học và suy ngẫm những điều trọng yếu, học để thành thói quen, từ này có liên quan với từ ngữ “môn đệ” cũng trong Tiếng Hy Lạp. Manthanó chính là từ ngữ Chúa Jesus dùng trong câu: “Hãy học theo ta” (Mat 11:29) hay đúng ra, là “Hãy trở thành môn đệ ta”.

Ngoài thư gửi tín hữu Cô-lô-se, tên của Ê-pháp-ra cũng xuất hiện trong thư riêng của Phao-lô gửi Phi-lê-môn. Đây cũng là một bức thư được viết đồng thời điểm với giai đoạn Phao-lô ở tù tại La Mã. Phao-lô cho biết, khi Ê-pháp-ra dường như cũng đã bị giam cầm khi đến thăm Phao-lô ở Rô-ma: “Ê-pháp-ra, bạn tù của tôi trong Đức Chúa Jesus Christ, gửi lời chào anh em” (Phi-lê-môn 1:23).

Những mô tả về Ê-pháp-ra trong Kinh Thánh:

  • “Bạn đồng lao thân yêu của chúng ta”
  • “Một người hầu việc trung tín của Đấng Christ”
  • “Một tôi tớ của Đức Chúa Jesus Christ”
  • “Luôn đấu tranh trong sự cầu nguyện”
  • “Làm việc chăm chỉ”

Bản phác thảo ngắn gọn mà Phao-lô cung cấp cho thấy vị sứ đồ này rất coi trọng Ê-pháp-ra, môn đồ Đấng Christ và là người cùng làm việc với ông. Phao-lô đã dùng từ “người bạn đồng lao” (Côl 1:7) khi nhắc đến Ê-pháp-ra với những người mà ông và cả họ chưa từng gặp mặt nhau. Từ này trong nguyên ngữ Hy Lạp là “sundoulos” có nghĩa là “người đồng làm nô lệ, người hầu việc”. Không giống như một số cách giải thích về Ê-pháp-ra như người phục vụ hay người hầu việc cho phao-lô, Ê-pháp-ra được Phao-lô miêu tả như một cộng sự cùng làm việc, cùng phục vụ trung thành cho Phúc Âm và đồng có vị trí như là nô lệ của Đấng Christ.

Ê-pháp-ra thật là một mục sư trung tín. Chẳng những ông đưa nhiều người đến với Đấng Christ, mà còn dạy Lời Chúa cho họ nữa, và giúp họ tăng trưởng. Ông yêu mến các tín đồ của mình nên muốn bảo vệ họ đối với các tà giáo có thể huỷ hoại mối thông công và ngăn trở sự phát triển thuộc linh của họ. Sự trung tín và hy sinh của ông đã làm nên thành công trong chức vụ của mình. Và hơn hết điều đáng học hỏi nhất ở nơi ông là cách ông đã đem Sự Cứu Rỗi về lại quê hương của mình và làm cho lớn mạnh thân thể của Đấng Christ tại đó, cũng như lan rộng ra khắp các vùng phụ cận.