Báp-tem là gì?

Trong hành trình đức tin, ít có chủ đề nào vừa quen thuộc vừa gây nhiều thắc mắc như báp-tem. Đây là một điều được nhắc đến xuyên suốt trong Tân Ước, gắn liền với sự ăn năn và tin, cùng với đời sống mới trong Chúa Jesus. Tuy nhiên, khi nói đến báp-tem, nhiều người lại có những cách hiểu khác nhau: Có người xem đó là điều kiện để được cứu, có người coi là một hành động noi gương, lại có người nghĩ rằng đây chỉ là một quy lệ tôn giáo…

Nhưng báp-tem thực chất là gì? Tại sao Chúa Jesus và các sứ đồ lại truyền dạy cho Hội Thánh? Trong mối liên hệ với sự cứu rỗi, báp-tem giữ vai trò nào?

Trước khi đi sâu vào từng khía cạnh thần học, chúng ta cần nhìn lại Kinh Thánh để thấy rõ ý nghĩa thật sự của báp-tem. Bởi vì chỉ trong ánh sáng Lời Chúa, chúng ta mới có thể hiểu và thực hành đúng đắn điều này.

Trước nhất, chúng ta phải quả quyết khẳng định rằng báp-tem không có quyền năng cứu rỗi, bởi sự cứu rỗi của mỗi người nhờ ân điển của Đức Chúa Trời qua đức tin nơi Đức Chúa Jesus Christ (Êph 2:8-9). Một người có thể được cứu mà chưa chịu báp-tem, trường hợp này được gọi là trường hợp bất khả kháng – tức là một người hoàn toàn không có cơ hội để có thể làm báp-tem (qua đời lập tức sau khi ăn năn và tin Phúc Âm). Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng khẳng định một chân lý không thể phủ nhận: một người thật sự đã nhận được sự sống trong Đấng Christ sẽ không thể đứng ngoài hành động vâng phục này. Không tồn tại một tín nhân thật nào có tư tưởng và hành động khước từ hoặc chống lại báp-tem.

Từ mạng lệnh cuối cùng của Chúa Jesus dành cho các môn đồ trước khi Ngài thăng thiên, đến sự đáp ứng vâng phục nhất quán của các tín hữu trong sách Công vụ, và tiếp theo là những lời dạy mạnh mẽ trong các thư tín gửi cho Hội Thánh, báp-tem luôn xuất hiện như một phần gắn liền với đức tin cứu rỗi khi con người đặt trọn niềm tin nơi Chúa Jesus là Cứu Chúa của mình.

 Công Vụ 8:12 

Nhưng khi nghe Phi-líp truyền giảng Phúc Âm về Nước Đức Chúa Trời và danh Chúa Cứu Thế Jesus thì họ đều tin nhận và chịu phép báp-tem, cả nam lẫn nữ.

Vì sao lại như vậy? Để hiểu tại sao báp-tem lại có vị trí trọng yếu như thế, chúng ta cần cùng nhau khám phá ý nghĩa sâu xa mà Kinh Thánh bày tỏ về phép báp-tem.

Ý nghĩa thuộc thể:

Báp-tem được xem là một minh chứng hữu hình về ba điều cốt lõi trong đời sống của một tín nhân.

Trước hết, báp-tem là sự tuyên xưng công khai đức tin, là hành động bày tỏ ra bên ngoài sự biến đổi đã diễn ra bên trong lòng người khi họ được tái sinh và bước vào đời sống mới trong Đức Chúa Jesus Christ, như minh chứng trong Công vụ các Sứ đồ đoạn 2, nơi các tín hữu đáp ứng với Phúc Âm bằng việc chịu phép báp-tem

Công Vụ 2:38 

Phê-rơ đáp: “Hãy ăn năn, và mỗi người phải nhân danh Chúa Cứu Thế Jesus mà chịu báp-tem để tội lỗi quý vị được tha thứ, rồi sẽ nhận được ân tứ Thánh Linh.

Thứ hai, báp-tem là báp-tem là sự kết hiệp vào thân thể của Đấng Christ. Là dấu mốc khởi đầu của mối thông công trong Hội Thánh địa phương, khi người tin được tiếp nhận như một thành viên chính thức trong Hội Thánh. Chính tại đây, mỗi tín nhân khẳng định đức tin của mình trước sự chứng kiến của các mọi người và được cùng tham gia vào sinh hoạt thuộc linh, đây cũng là thời điểm mà chúng ta được niềm vui trong sự chung dự tiệc thánh cùng với thân thể tại địa phương. Lời Kinh Thánh chép:

 1 Cô-rinh-tô 12:13

Vì trong cùng một Thánh Linh mà chúng ta chịu phép báp-tem để sát nhập vào một thân thể, người Do Thái cũng như Hy Lạp, kẻ nô lệ cũng như tự do, tất cả chúng ta đều được uống cùng một Thánh Linh.

Điều này nhấn mạnh rằng báp-tem không chỉ là một hành động cá nhân, mà còn là bước chuyển để người tin trở thành một phần của cộng đồng đức tin, nơi mọi tín hữu, bất kể nguồn gốc hay địa vị, đều được cùng chia sẻ một đời sống chung trong thân thể duy nhất của Ngài.

Ý nghĩa thuộc linh:

Chúng ta có thể bắt đầu khám phá sâu hơn về ý nghĩa thần học cốt lõi mà Kinh Thánh trình bày về phép báp-tem. Để làm rõ điều này, chúng ta cần trở lại với nền tảng của báp-tem trong Kinh Thánh. Báp-tem như một biểu tượng đầy quyền năng về mối liên hệ cứu chuộc giữa Đấng Christ và người tin.

Đầu tiên, phép Báp-tem là một hành động của sự vâng phục có ý nghĩa biểu tượng cho những gì đã diễn ra giữa Chúa Jesus Christ và chúng ta. Trong thư tín Rô-ma, Sứ đồ Phao-lô viết:

Rô-ma 6:3-5

³Anh chị em không biết rằng tất cả chúng ta đã được Báp-tem vào trong Chúa Cứu Thế Jesus là chúng ta được Báp-tem vào trong sự chết của Ngài sao? ⁴Vậy, qua Báp-tem chúng ta được chôn với Ngài vào trong sự chết, cho nên cũng như Chúa Cứu Thế nhờ vinh quang của Cha được từ chết sống lại thì chúng ta cũng có thể sống trong đời sống mới thể ấy. ⁵Vì nếu chúng ta kết hợp với Ngài trong sự chết giống như sự chết của Ngài thì chắc chắn chúng ta cũng sẽ kết hợp với Ngài trong sự sống lại của Ngài. 

Từ “trong” được nhắc đến 6 lần trong 3 câu Kinh Thánh, thể hiện một giáo lý quan trọng về việc chúng ta được hiệp nhất với Chúa Cứu Thế Jesus thông qua báp-tem. Sự hiệp nhất được Phao-lô nói đến là sự hiệp nhất trong sự chết và sự sống lại với Ngài. Ý niệm này đảm bảo cho chúng ta không tách rời khỏi Ngài.

Hơn nữa, mỗi hành động (động tác) trong báp-tem đều hàm chứa những tầng ý nghĩa biểu tượng sâu sắc về đức tin và đời sống mới trong Đấng Christ:

Trong thư tín Cô-lô-se 2:12, Phao-lô có viết:

Khi chịu Báp-tem, anh chị em được đồng chôn với Chúa, và trong Ngài anh chị em được đồng sống lại bởi đức tin nơi quyền năng tác động của Đức Chúa Trời, là Đấng đã làm cho Ngài sống lại từ cõi chết.

Qua các phần Kinh Thánh, báp-tem không chỉ đơn thuần là dấu hiệu của sự hiệp nhất với Đấng Christ, mà còn là sự bảo đảm của niềm hy vọng về sự sống đời đời, kết quả từ mối liên kết sống động và sâu nhiệm giữa tín nhân với Ngài.

Vì vậy, báp-tem không phải là một lựa chọn tuỳ ý, nhưng là một yếu tố tất yếu và không thể thiếu trong đời sống mỗi người tin, bởi nó gắn liền với bản chất của sự tái sinh. Sự tái sinh thật dẫn đến hành động vâng phục, điều mà Đức Thánh Linh thực hiện trong tâm linh một tín nhân. Khi một người tuyên xưng Đức Chúa Jesus là Chúa, họ bước vào tiến trình cứu rỗi thật, được khởi đầu bằng sự xưng công chính và tiếp diễn trong tiến trình nên thánh. Đây không phải là kết quả từ nỗ lực con người, nhưng là công tác của duy Đức Chúa Trời, Đấng khiến người chết sống lại và biến đổi tâm linh họ.